woensdag 27 mei 2009

Waar liggen de grenzen van de Europese Unie? En moeten we Turkije toelaten?

Ik zie Europa in de eerste plaats nog steeds als een vredesproject. Het is de op wereldschaal best geslaagde oefening in conflictpreventie ooit. De meeste uitbreidingen van de EG (later EU) waren steeds succesvolle oefeningen om te zorgen voor stabiliteit, democratie, welvaart en welzijn; En dat niet alleen in de landen die toetraden maar ook in de oorspronkelijke lidstaten.

Toen ik op de banken van de middelbare school zat, waren 13 van de huidige 27 lidstaten nog dictaturen: Spanje, Portugal en Griekenland en de tien voormalige Oostbloklanden. De uitbreiding zorgde er telkens voor dat de nieuwe, jonge en prille democratieën uitzicht kregen op stabiliteit. Het is een trage vooruitgang geweest, die dag aan dag moet vervolledigd worden. Ook een mogelijke uitbreiding met de landen van het voormalige Joegoslavië moet in dat licht bekeken worden. Serven en Kosovaren kunnen alleen in zekerheid en met een gerust gemoed samenleven als ze uitzicht hebben op lidmaatschap van de EU.

En in dat licht bekijk ik ook de gesprekken met Turkije, een land met wie we veel meer geschiedenis delen dan velen willen weten.

Vooreerst: al in 1963 werd Turkije uitzicht op lidmaatschap beloofd. Dat werd herhaaldelijk bevestigd tot diep in de jaren 90. Fatsoen in de politiek betekent dat je die belofte honoreert. Dat was dus één van de redenen waarom ik in december 2004 stemde voor het opstarten van de onderhandelingen met Turkije over mogelijk lidmaatschap.

Het is eens te meer een oefening in conflictpreventie. Doorheen de gesprekken Turkije de weg tonen naar meer democratie, eerbied voor de rechtsstaat, respecteren van de rechten van minderheden. De minderheden in Turkije (Alevieten, Koerden, etc.) vragen ons allemaal de onderhandelingen te gebruiken om hun rechten te versterken en te vrijwaren...Het is nog niet perfect maar er is progressie. Bovendien moet Turkije doorheen de onderhandelingen onze milieu- en sociale normen overnemen. Ook dat is een goede zaak.

Zullen de onderhandelingen lukken? Zullen we erin slagen Turkije de goede kant uit te duwen? Wordt Turkije een moderne staat? Ik weet het niet. Wel weet ik dat op dit moment er pas een akkoord is over één van de 35 hoofdstukken waarover de EU en Turkije het eens moeten zien te worden.

Maar ik vind het belangrijk deze oefening te doen. Als pakweg over 15 jaar Turkije inderdaad ten goede is veranderd dan hebben we een ongelofelijke bijdrage geleverd aan de democratie en aan stabiliteit in onze directe levenssfeer. En daarom hoop ik dat de onderhandelingen zullen slagen. Pas als die mislukken kunnen we nadenken over andere formules. Als u mij vraagt morgen te stemmen over lidmaatschap: dan stem ik duidelijk neen. Want op dit ogenblik voldoet Turkije niet aan de voorwaarden.

Overigens is de toetreding van Turkije tot de EU geen zaak voor het EP waarvoor we op 7 juni stemmen, want het zal zeker niet voor de eerste vijf jaar zijn. Toch spreken vele politici nu graag over Turkije omdat ze daarmee kunnen scoren door in te spelen op de anti-islamitische sentimenten, die zij vaak mede zelf gecreëerd hebben. Iemand als president Obama ziet intussen ook in dat dit ons alleen maar verder weg van een veiliger wereld brengt.

Geen opmerkingen: